Μενού Κλείσιμο

Ο Αργύριος Μοσχίδης

Ο Αργύριος Μοσχίδης είναι μια από τις κορυφαίες πνευματικές φυσιογνωμίες της Λήμνου των νεοτέρων χρόνων. Οι έρευνες και το πάθος του για την ιστορία απέφεραν το μοναδικό έργο Η Λήμνος, το οποίο αποτελεί τη βάση των ερευνών όλων των μεταγενέστερων ιστορικών και ιστοριογράφων του νησιού.

Ο Μοσχίδης γεννήθηκε στα Καμίνια το 1865 και το αρχικό του επώνυμο ήταν Κωνστάντιος. Το επώνυμο Μοσχίδης προήλθε από το όνομα του πατέρα του, που λεγόταν Μόσχος. Οι γονείς του ήταν αγρότες και κατοικούσαν σε μια μάντρα έξω από τον οικισμό, στο λόφο Σώκαστρο. Από νωρίς έδειξε το ενδιαφέρον του για τα γράμματα και αποφοίτησε από το τοπικό τριτάξιο σχολείο με άριστα. Στη συνέχεια έμεινε στα Καμίνια μέχρι την ηλικία των 17 ετών βοηθώντας τον πατέρα του στις αγροτικές δουλειές, στις οποίες τον προόριζε για διάδοχο, μιας κι ήταν μοναχοπαίδι.

Όμως, η φιλομάθεια του Μοσχίδη και οι πιέσεις του δάσκαλου του χωριού ανάγκασαν τον πατέρα του να τον στείλει στο Σχολαρχείο του Κάστρου (σημερινή Μύρινα), την πρωτεύουσα του νησιού, από όπου αποφοίτησε σε ηλικία 20 ετών με άριστα. Γύρω στα 1880-1885, βρέθηκε στο Σώκαστρο από κάποιον αγρότη (ίσως από τον ίδιο τον πατέρα του) η περίφημη «Στήλη των Καμινίων», ένα μοναδικό μνημείο της πελασγικής γλώσσας. Ο Μοσχίδης ήταν παρών στην ανακάλυψη της «Στήλης των Καμινίων», και το γεγονός αυτό τον σφράγισε και τον οδήγησε στην απόφαση να ασχοληθεί με την ιστορία της πατρίδας του.

Το 1885 ο Μοσχίδης γράφτηκε στην Ευαγγελική Σχολή της Σμύρνης και στη συνέχεια στην Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, από όπου έλαβε το πτυχίο του το 1894, σε ηλικία 29 ετών. Αμέσως, ζήτησε να διοριστεί ως διευθυντής στην Αστική Σχολή Κάστρου (Μύρινας), θέση που του αρνήθηκαν οι τότε υπεύθυνοι. Έτσι διορίστηκε διευθυντής στην Αναξαγόρειο Σχολή Βουρλών.

Το 1898 έφυγε για παιδαγωγικές σπουδές στα Μονάχου και του Βερολίνου, όπου εκπόνησε τη διδακτορική του διατριβή με θέμα Rerum lemniacarum mythica tempora. Επέστρεψε στα Καμίνια την άνοιξη του 1901 με πολύ υλικό από τις έρευνές του, το οποίο κατασχέθηκε από τον Τούρκο αστυνομικό διευθυντή του Μούδρου. Όμως, με τη βοήθεια της ελληνικής κοινότητας του Μούδρου το υλικό φυγαδεύτηκε στο Κάστρο και ο Μοσχίδης εγκατέλειψε τη Λήμνο. Εγκαταστάθηκε στο Αϊβαλί ως διευθυντής στο Γυμνάσιο Κυδωνιών.

Ο Μοσχίδης με μαθητές του στην Αμπέτειο Σχολή
Ο Μοσχίδης με μαθητές του στην Αμπέτειο Σχολή

Το 1905 παντρεύτηκε τη Φιλίτσα Τενεκίδου από τα Βουρλά, η οποία ήταν πρώτη εξαδέλφη της μητέρας του ποιητή Γιώργου Σεφέρη. Το ίδιο έτος μετακόμισε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, για να εργαστεί στο Αβερώφειο Γυμνάσιο. Το 1908 ανέλαβε διευθυντής της Αμπετείου Σχολής Καΐρου. Στο Κάιρο πέθανε ξαφνικά το 1912, μετά από μία κρίση σκωληκοειδίτιδας και μια αποτυχημένη επέμβαση.

Πηγή: Θ. Μπελίτσου: Αργύριος Μοσχίδης – Ο ιστορικός της Λήμνου και η εποχή του, Εκδ. Αιγέας, 1996.